Geef kinderen een stem!

In Nederland ontvangen een half miljoen kinderen jeugdzorg. En jaarlijks zijn er bijna 10.000 kinderen voor wie sprake is van een gedwongen uithuisplaatsing. Deze kinderen zijn kwetsbaar, voelen zich machteloos en niet gehoord. Ze snappen soms niet waarom ze uit huis zijn geplaatst of ze denken dat het hun schuld is. Dat heeft ernstige gevolgen voor hun welzijn en ontwikkeling. Anouk Goemans onderzoekt hoe kinderen bij uithuisplaatsing zich veilig en gehoord kunnen voelen, en hoe een steunfiguur daarbij kan helpen. ‘We willen het liefst dat alle kinderen thuis opgroeien. Dat lukt helaas niet altijd. Kinderen hebben er recht op dat we kennis verzamelen om ervoor te zorgen dat een uithuisplaatsing zo min mogelijk schadelijk is voor kinderen of zelfs voorkomen kan worden.’ 

Geef kinderen een stem bij uithuisplaatsing 
Elk kind verdient het om veilig, gezond en geborgen op te groeien. Maar in sommige gezinnen lukt dat helaas niet. Jaarlijks zijn er bijna 10.000 kinderen in Nederland voor wie sprake is van een gedwongen uithuisplaatsing. Dat is ontzettend ingrijpend. Want hoe onveilig de situatie ook is, kinderen houden onvoorwaardelijk van hun ouders. Deze kinderen zijn vaak kwetsbaar, voelen zich machteloos en niet gehoord. Ze snappen soms niet waarom ze uit huis zijn geplaatst of kampen met een schuldgevoel. Dat heeft ernstige gevolgen voor hun welzijn en ontwikkeling. 

Anouk Goemans is bijzonder hoogleraar jeugdhulp en jeugdbescherming en onderzoekt hoe de stem van kinderen beter gehoord kan worden bij uithuisplaatsing. ‘Het is zoiets heftigs, dat ingrijpen in het gezinsleven. Kinderen vragen vaak: ‘zou ik niet voor een deel nog bij mijn vader of moeder kunnen zijn?’ Want zij zijn toch vaak het liefst bij hun ouders, ook al is het thuis niet optimaal. Deze kinderen hebben het recht om gehoord te worden en dat er iets met hun mening gedaan wordt. Met dit onderzoek hoop ik meer handvatten te vinden voor hoe we dat kunnen doen.

Welke rol speelt het gebrek aan vertrouwen?
Kinderen die thuis veel hebben meegemaakt, hebben vaak weinig vertrouwen in volwassenen en hulpverleners. Dat kan hen belemmeren om hun mening te geven, omdat ze denken dat niemand naar ze luistert. Met dit onderzoek wordt gekeken hoe dit vertrouwen een rol speelt bij uithuisplaatsingen. En of het hersteld kan worden, zodat kinderen beter in staat zijn om hun stem te laten horen en zodat professionals weten wat kinderen nodig hebben om hun stem te laten horen. 

Hoe kan een steunfiguur kinderen bijstaan?
In diverse landen worden kinderen bij een uithuisplaatsing bijgestaan door een steunfiguur. Die kan helpen bij het vertolken van de stem van het kind. Hij of zij legt uit wat er gebeurt en behartigt de belangen van het kind. Met dit onderzoek wordt gekeken naar wat werkt en wat de ervaringen van kinderen zijn met zo’n steunfiguur. Zodat onderbouwd advies gegeven kan worden om dat in Nederland ook te gaan doen.

Kinderen die zelf ook ervaringsdeskundig zijn krijgen een belangrijke rol in het onderzoek. Hun aanbevelingen in combinatie met wetenschappelijke kennis vormen de basis voor het concrete resultaat. Zoals een adviesrapportage voor beleidsmakers en professionals en een praktische tool voor jeugdigen en professionals. 

Doneer nu en geef kinderen een stem
Elk kind telt. Alle kennis die we hier verzamelen, helpt om uithuisplaatsing minder schadelijk te maken. Dat is cruciaal voor het kind, voor het gezin en voor de maatschappij. Samen helpen we kinderen om op te groeien tot veerkrachtige volwassenen.